Cao Bá Äạt
(Kỷ Tị 1809-Giáp Dần 1854)
Danh Thần triá»u Nguyá»…n. Anh sinh đôi vá»›i Cao Bá Quát, thân phụ Cao Bá Nhạ, quê là ng Phú Thị, huyện Gia Lâm, xứ Kinh Bắc, tức tỉnh Bắc Ninh (nay thuá»™c xã Quyết Chiến, huyện Gia Lâm, ngoại thà nh Hà Ná»™i)
Năm giáp Ngá» 1843, ông đỗ cá» nhân, là m tri huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa, thanh liêm mẫn cán được dân chúng kÃnh mến
Sau khi Cao Bá Quát phù Lê Duy Cá»± khởi nghÄ©a chống nhà Nguyá»…n ( giáp dần 1854) ở MÄ© Lương, rồi bị giết, ông Ä‘ang ngồi chức Tri huyện cÅ©ng bị bắt giải vá» kinh. Dá»c đưá»ng, ông là m má»™t tá» trần tình rồi dùng dao đâm cổ tá»± vẫn. Con ông là Cao Bá Nhạ trốn thoát nhưng 8 năm sau bị ngưá»i ta tố cáo thá» hại luôn
Nguyễn Văn Siêu có đôi câu đối truy điệu anh em ông rất thâm trầm:
"Ta tai! quán cổ tà i danh, nan đệ nan huy, bất thế ngẫu sinh hoà n ngẫu tá»;
Dĩ hĩ,! đáo đầu sự thế, khả liên khả ố, hỗn trần lưu xú diệc lưu phương"
Bản dịch:
" Thương thay! tà i diệu tót vá»i, khó anh khó em, má»™t cặp cùng sinh lại cùng thác
Thôi nhÄ©! sá»± cÆ¡ đến váºy, đáng thương đáng ghét, nghìn năm dây xấu cÅ©ng dây thÆ¡m
|
|